Để đầu tư chứng khoán hiệu quả, việc nắm chắc bộ quy tắc giao dịch chứng khoán là điều quan trọng. Từ giờ giao dịch, biên độ cổ phiếu, giá tham chiếu cho đến cơ chế đặt lệnh và hủy lệnh, tất cả đều ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và rủi ro. Dịch vụ môi giới MGI sẽ giúp quý nhà đầu tư hiểu rõ các quy định này nhằm ra quyết định đúng đắn, hạn chế sai sót và tận dụng tối đa cơ hội thị trường.
1. Thời gian giao dịch chứng khoán tại các sàn
Hiểu rõ thời gian giao dịch chứng khoán là bước cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng để nhà đầu tư lên kế hoạch đặt lệnh, theo dõi biến động giá và tận dụng cơ hội thị trường. Ở Việt Nam, các sàn giao dịch chính như HOSE, HNX và UPCoM đều có khung giờ cố định, được chia thành hai phiên chính mỗi ngày:
- Phiên sáng: thường bắt đầu từ 9h00 đến 11h30
- Phiên chiều: thường bắt đầu từ 13h00 đến 15h00
Ngoài ra, trước giờ mở cửa chính, các sàn còn có phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá tham chiếu:
- Trên HOSE và HNX, phiên này diễn ra từ 8h30 đến 9h00
- Phiên này giúp xác định giá mở cửa của cổ phiếu dựa trên khối lượng đặt mua/bán, tạo mức giá hợp lý cho giao dịch đầu phiên
Ví dụ minh họa:
Giả sử bạn muốn mua cổ phiếu A trên HOSE. Bạn đặt lệnh trước 8h45 trong phiên khớp lệnh định kỳ. Hệ thống sẽ tính toán giá tham chiếu và thực hiện khớp lệnh theo giá này vào 9h00. Nếu bạn không nắm rõ thời gian giao dịch, lệnh có thể bị trì hoãn hoặc không khớp, khiến bạn bỏ lỡ cơ hội.
Ngoài ra, một số sàn còn mở phiên khớp lệnh định kỳ trước giờ mở cửa chính để xác định giá tham chiếu đầu phiên. Thời gian giao dịch này giúp nhà đầu tư sắp xếp kế hoạch theo dõi thị trường, đặt lệnh mua bán và nắm bắt cơ hội biến động giá trong ngày.
Nhà đầu tư cũng cần lưu ý các ngày nghỉ lễ và cơ chế bù trừ, thanh toán chứng khoán. Việc bỏ qua các mốc này có thể khiến lệnh bị hủy hoặc không khớp, ảnh hưởng đến kết quả đầu tư.
2. Biên độ giao dịch cổ phiếu
Biên độ giao dịch cổ phiếu là mức giới hạn tăng hoặc giảm tối đa của giá cổ phiếu so với giá tham chiếu trong ngày giao dịch. Biên độ này được thiết lập để ổn định thị trường, tránh biến động giá quá mức.
Mỗi sàn có mức biên độ khác nhau:
- HOSE: ±7% đối với cổ phiếu phổ thông
- HNX & UPCoM: ±10%
Ví dụ minh họa: Cổ phiếu A trên HOSE có giá tham chiếu 100.000 đồng. Biên độ ±7% nghĩa là trong ngày, giá cổ phiếu dao động từ 93.000 đồng đến 107.000 đồng. Nếu bạn đặt lệnh mua ở mức 108.000 đồng, lệnh sẽ không khớp vì vượt biên độ.
Hiểu rõ biên độ giao dịch cổ phiếu giúp nhà đầu tư lên kế hoạch đặt lệnh hợp lý, không bị “mua đắt” hoặc “bán rẻ” do biến động tạm thời trong phiên. Ngoài ra, biên độ còn ảnh hưởng đến chiến lược giao dịch ngắn hạn và dài hạn, giúp nhà đầu tư đánh giá cơ hội tăng giá hay giảm giá trong ngày.
3. Giá tham chiếu và cách tính
Giá tham chiếu là mức giá cơ sở để xác định biên độ giao dịch cổ phiếu trong ngày. Đây thường là giá bình quân gia quyền của phiên trước hoặc giá khớp lệnh định kỳ đầu phiên.
Cách tính trên HOSE: Giá tham chiếu = Bình quân gia quyền của giá khớp lệnh trong phiên giao dịch trước
Ví dụ thực tế: Cổ phiếu B có giá tham chiếu 50.000 đồng, biên độ ±7%. Mức giá tối đa là 53.500 đồng, tối thiểu là 46.500 đồng.
Hiểu rõ giá tham chiếu giúp nhà đầu tư:
- Đánh giá biến động giá trong ngày và quyết định đặt lệnh mua/bán phù hợp.
- Theo dõi biến động thị trường, dự đoán xu hướng ngắn hạn và dài hạn.
- Học cách học chứng khoán hiệu quả, đặc biệt với nhà đầu tư mới tham gia thị trường.
Giá tham chiếu cũng là cơ sở để so sánh giá cổ phiếu giữa các phiên, từ đó lập chiến lược vào/ra thị trường hợp lý.
4. Quy định đặt lệnh và hủy lệnh
Nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua/bán cổ phiếu theo nhiều hình thức:
- Lệnh giới hạn (LO – Limit Order): Bạn đặt mức giá cụ thể và lệnh chỉ khớp khi thị trường đạt mức giá đó.
- Lệnh thị trường (MP – Market Order): Lệnh khớp ngay tại giá thị trường hiện tại, phù hợp khi muốn mua/bán nhanh.
- Lệnh điều kiện (AO, ATC – Auction Order): Dùng cho phiên khớp lệnh định kỳ hoặc các cơ chế đặc biệt.
Hủy lệnh: Nếu lệnh chưa khớp, bạn có thể hủy theo quy định. Tuy nhiên, nếu hủy ngoài giờ giao dịch hoặc trong phiên khớp lệnh định kỳ, lệnh sẽ được hủy và bạn cần đặt lại trong phiên tiếp theo.
Ví dụ thực tế: Bạn đặt mua 1.000 cổ phiếu A với lệnh LO 55.000 đồng, nhưng giá thị trường chỉ đạt 54.500 đồng. Lệnh chưa khớp. Bạn có thể hủy lệnh, điều chỉnh giá và đặt lại để khớp trong phiên. Nếu không nắm rõ cơ chế, bạn có thể bỏ lỡ cơ hội hoặc mua với giá cao hơn dự kiến.
Hiểu rõ cơ chế đặt và hủy lệnh giúp kiểm soát danh mục, hạn chế rủi ro và đưa ra quyết định kịp thời. Với đầu tư chứng khoán online, bạn có thể thao tác nhanh chóng, quản lý lệnh và theo dõi biến động thị trường mọi lúc.
Tuân thủ bộ quy tắc giao dịch chứng khoán, từ quy định thời gian giao dịch chứng khoán, biên độ giao dịch cổ phiếu, giá tham chiếu đến cơ chế đặt và hủy lệnh, là nền tảng để hoạt động an toàn và hiệu quả. Khi hiểu và áp dụng đúng, bạn sẽ hạn chế sai sót, tận dụng cơ hội thị trường và xây dựng kỷ luật đầu tư bền vững, tạo cơ sở cho những quyết định đầu tư thông minh, dài hạn.
