Trong quá trình tư vấn và đồng hành cùng nhà đầu tư tại Công ty Cổ phần Đầu tư MGI, chúng tôi thường gặp một kỳ vọng rất phổ biến: đầu tư nhưng không muốn mất tiền. Nhiều người tìm kiếm các kênh “ăn chắc”, lợi nhuận đều đặn và tin rằng chỉ cần đủ kinh nghiệm thì có thể né được rủi ro. Tuy nhiên, thực tế của thị trường tài chính lại hoàn toàn ngược lại. Đầu tư luôn đi kèm rủi ro, và người thành công không phải là người tránh né rủi ro, mà là người chấp nhận và quản trị rủi ro một cách tỉnh táo.
Lợi nhuận và rủi ro: Mối quan hệ không thể tách rời
Trong tài chính, lợi nhuận và rủi ro luôn tồn tại song song như hai mặt của một đồng xu. Một khoản đầu tư có lợi nhuận kỳ vọng càng cao thì mức độ bất định càng lớn. Đây không phải là quan điểm cảm tính, mà là nguyên lý nền tảng được kiểm chứng qua hàng trăm năm lịch sử thị trường.
Nếu tồn tại một kênh đầu tư mang lại lợi nhuận cao mà không có rủi ro, dòng tiền sẽ nhanh chóng đổ dồn vào đó cho đến khi lợi nhuận bị triệt tiêu. Chính sự không chắc chắn mới tạo ra cơ hội sinh lời. Vì vậy, việc chấp nhận rủi ro không đồng nghĩa với liều lĩnh, mà là thừa nhận bản chất thật của đầu tư tài chính.
Nhà đầu tư càng sớm hiểu rằng không có lợi nhuận nào đến từ sự chắc chắn tuyệt đối, họ càng dễ xây dựng được tư duy đầu tư dài hạn và thực tế hơn.
Sai lầm lớn nhất của nhiều nhà đầu tư mới không nằm ở việc thiếu kiến thức phân tích, mà ở niềm tin rằng có thể tìm ra một phương pháp đầu tư “an toàn tuyệt đối”. Khi tin vào điều này, nhà đầu tư rất dễ rơi vào các bẫy tâm lý như chạy theo cam kết lợi nhuận cao, tin vào tin đồn nội bộ hoặc sử dụng đòn bẩy quá mức vì nghĩ rằng mình đang nắm lợi thế chắc thắng.
Trên thực tế, những giai đoạn thị trường tăng trưởng mạnh thường là lúc rủi ro bị đánh giá thấp nhất. Khi lợi nhuận đến dễ dàng, nhà đầu tư có xu hướng coi nhẹ khả năng thua lỗ và phá vỡ kỷ luật quản trị vốn. Đến khi thị trường đảo chiều, tổn thất không chỉ đến từ biến động giá, mà còn từ chính tư duy sai lệch trước đó.
Đầu tư “không rủi ro” là một khái niệm không tồn tại. Điều tồn tại là đầu tư có rủi ro thấp hơn hoặc phù hợp hơn với khẩu vị của từng người.
Khác biệt giữa chấp nhận rủi ro và đánh cược, cách đối diện với thua lỗ
Chấp nhận rủi ro không đồng nghĩa với đánh bạc hay phó mặc kết quả cho may rủi. Điểm khác biệt cốt lõi nằm ở cách nhà đầu tư chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất trước khi tham gia thị trường.
Một người đánh cược thường chỉ tập trung vào lợi nhuận tiềm năng, trong khi nhà đầu tư có tư duy chấp nhận rủi ro luôn đặt câu hỏi: Nếu sai, tôi sẽ mất bao nhiêu? Họ xác định trước mức lỗ tối đa có thể chấp nhận, xây dựng kế hoạch thoát lệnh và phân bổ vốn hợp lý để không một giao dịch nào có thể phá hủy toàn bộ tài khoản.
Tư duy này giúp rủi ro trở thành một biến số được kiểm soát, thay vì một mối đe dọa bất ngờ. Đây cũng là điểm phân biệt rõ ràng giữa đầu tư chuyên nghiệp và giao dịch cảm tính.
Một sự thật ít được nhắc đến là: nhà đầu tư chuyên nghiệp thua lỗ thường xuyên hơn bạn nghĩ. Sự khác biệt nằm ở chỗ họ không để thua lỗ vượt khỏi tầm kiểm soát. Mỗi khoản lỗ được xem là chi phí tất yếu của hoạt động đầu tư, giống như chi phí vận hành trong kinh doanh.
Thay vì cố gắng “gỡ lại” bằng cách tăng rủi ro, họ chấp nhận đóng lệnh, đánh giá lại chiến lược và chờ cơ hội mới. Chính khả năng chấp nhận thua lỗ nhỏ giúp họ tránh được những cú sụp đổ lớn. Đây là biểu hiện rõ nét của tư duy đầu tư trưởng thành, nơi cảm xúc không còn chi phối toàn bộ quyết định.
Tại MGI, chúng tôi luôn nhấn mạnh rằng một danh mục đầu tư bền vững không phải là danh mục không có lỗ, mà là danh mục có khả năng phục hồi và tăng trưởng sau những giai đoạn bất lợi của thị trường.
Tư duy chấp nhận rủi ro giúp nhà đầu tư đi đường dài
Khi nhà đầu tư hiểu rằng rủi ro là điều không thể loại bỏ, họ sẽ ngừng tìm kiếm sự hoàn hảo và bắt đầu tập trung vào xác suất dài hạn. Thay vì ám ảnh với từng giao dịch, họ nhìn vào hiệu quả của cả quá trình đầu tư.
Tư duy này giúp nhà đầu tư kiên nhẫn hơn, kỷ luật hơn và ít bị cuốn theo cảm xúc thị trường. Quan trọng hơn, nó tạo ra nền tảng để xây dựng chiến lược đầu tư phù hợp với năng lực tài chính và tâm lý cá nhân, thay vì sao chép cách làm của người khác.
Không có đầu tư nào “không mất tiền”, nhưng có đầu tư mất tiền trong tầm kiểm soát và đầu tư khiến bạn mất khả năng quay lại thị trường. Chấp nhận rủi ro không phải là yếu đuối, mà là dấu hiệu của một nhà đầu tư hiểu thị trường và hiểu chính mình. Khi rủi ro được nhìn nhận đúng bản chất, nó không còn là nỗi sợ, mà trở thành một phần của chiến lược tăng trưởng dài hạn. Với định hướng đồng hành cùng nhà đầu tư trên con đường bền vững, MGI tin rằng tư duy chấp nhận rủi ro chính là bước khởi đầu quan trọng nhất của hành trình đầu tư nghiêm túc.
